Co może powodować bóle brzucha i zaparcia?
Ból brzucha jest częstym objawem zaparć, dlatego często występują razem. Istnieje wiele powodów, dla których ludzie odczuwają ból brzucha i zaparcia, od niektórych czynników związanych ze stylem życia po ciężkie schorzenia.
Zaparcia to powszechna choroba, która może dotyczyć ludzi w każdym wieku. Według National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK) około 16 na 100 dorosłych w Stanach Zjednoczonych doświadcza objawów zaparcia.
W tym artykule wymieniamy objawy zaparcia i bólu brzucha oraz badamy ich potencjalne przyczyny. Sprawdzamy również, kiedy należy udać się do lekarza i jakie są możliwości leczenia.
Objawy zaparcia
Ból brzucha może być objawem zaparcia.
NIDDK definiuje zaparcia jako mniej niż trzy wypróżnienia na tydzień.
Inne objawy zaparcia to:
- ból brzucha
- trudności lub ból podczas oddawania stolca
- twarde, suche lub grudkowate stolce
- wrażenie, że jelito nie jest puste po wypróżnieniu
Objawy bólu brzucha
Ból brzucha może mieć różny rodzaj, nasilenie i czas trwania. Kiedy towarzyszy zaparciom, ból brzucha może powodować:
- tępy ból w żołądku
- skurcze bóle
- wzdęcia lub nadmiar gazu
- utrata apetytu
Możliwe przyczyny
Istnieje wiele przyczyn bólu brzucha i zaparć. Omówimy niektóre z nich poniżej:
Wybory dietetyczne
Spożywanie diety ubogiej w błonnik zwiększa ryzyko zaparć i bólu brzucha. Błonnik pokarmowy jest niezbędny dla zdrowych wypróżnień, ponieważ pomaga zwiększyć masę i zmiękczyć stolec, co ułatwia jego przejście przez jelita.
Metaanaliza z 2012 roku wykazała, że spożycie błonnika pokarmowego zwiększa częstotliwość wypróżnień u osób z zaparciami.
Według NIDDK ludzie powinni starać się spożywać od 25 do 31 gramów (g) błonnika dziennie. Jednak osoby, które chcą dodać więcej błonnika do swojej diety, powinny to robić stopniowo.
Dokonywanie nagłych lub ekstremalnych zmian w nawykach żywieniowych może również powodować zmiany w wypróżnianiu. Nawodnienie jest również niezbędne dla złagodzenia zaparć, ponieważ woda zmiękcza stolec i pomaga mu w przemieszczaniu się przez jelita.
Stres i niepokój
Istnieje związek między układem nerwowym a układem pokarmowym, który naukowcy nazywają osią jelitowo-mózgową. Badania sugerują, że stres i niepokój mogą wpływać na bakterie w jelitach, prowadząc do problemów z jelitami.
Depresja i inne zaburzenia nastroju, a także czynniki związane ze stylem życia, które przyczyniają się do stresu, mogą również wywoływać ból brzucha i zaparcia u niektórych osób.
Leki i suplementy
Niektóre leki i suplementy diety mogą nasilać lub powodować zaparcia. Według NIDDK do zaparć mogą przyczyniać się następujące rodzaje leków:
- leki zobojętniające sok żołądkowy zawierające glin i wapń
- antycholinergiki
- przeciwskurczowe
- leki przeciwdrgawkowe
- blokery kanału wapniowego
- diuretyki
- leki odurzające przeciwbólowe
- niektóre leki przeciwdepresyjne
Suplementy mineralne, które mogą powodować zaparcia, obejmują żelazo i wapń.
Brak aktywności fizycznej
Ćwiczenia mogą zwiększyć skurcz mięśni w jelitach, co może pomóc we wypychaniu stolca.
Siedzący tryb życia może prowadzić do bólu brzucha i zaparć. Regularna aktywność fizyczna skraca czas potrzebny na przejście pokarmu przez jelita.
Ćwiczenia zwiększają również tętno i skurcze mięśni w całym ciele, w tym w jelitach. Kiedy mięśnie jelitowe kurczą się, pomagają popychać stolec.
Badanie z 2012 roku przeprowadzone na nastolatkach z Hongkongu sugeruje, że istnieje zależność dawka-odpowiedź między aktywnością fizyczną a zaparciami, przy czym objawy ulegają poprawie, gdy osoba wykonuje więcej ćwiczeń.
Osłabione mięśnie miednicy
Mięśnie dna miednicy podtrzymują jelito, a także pęcherz i macicę. Osłabione mięśnie miednicy mogą utrudniać oddawanie stolca. Mogą również wystąpić problemy z układem moczowym.
Czynniki, które mogą osłabiać mięśnie miednicy, obejmują:
- starzenie się
- poród i ciąża
- otyłość
- zmęczenie spowodowane długotrwałymi zaparciami
Nietolerancja glutenu
Celiakia to reakcja immunologiczna na spożywanie glutenu, białka, które naturalnie występuje w pszenicy, jęczmieniu i życie.
Według Fundacji Celiac Disease około 1 na 100 osób na całym świecie cierpi na tę chorobę. Ludzie są bardziej narażeni na chorobę trzewną, jeśli choroba ma bliski krewny.
Kiedy ludzie z celiakią jedzą gluten, powoduje on uszkodzenie jelita cienkiego i może wywołać szereg problemów układu pokarmowego i innych. Jednak objawy mogą się różnić u różnych ludzi i mają inny wpływ na dzieci i dorosłych.
Niektóre typowe objawy celiakii mogą obejmować:
- ból lub skurcze brzucha
- przewlekła biegunka
- zaparcie
- wzdęcia i gazy
- nudności i wymioty
- utrata masy ciała
- zmęczenie
Zespół jelita drażliwego
Zespół jelita drażliwego (IBS) to przewlekła choroba obejmująca kilka różnych objawów ze strony przewodu pokarmowego, które zwykle występują razem. IBS jest zaburzeniem czynnościowym, co oznacza, że nie powoduje żadnych wykrywalnych zmian w komórkach lub tkankach jelita.
IBS jest powszechną chorobą, dotykającą około 10-15% ludzi na całym świecie, według Międzynarodowej Fundacji na rzecz Zaburzeń Żołądkowo-Jelitowych.
Objawy IBS mogą obejmować:
- ból i skurcze brzucha
- zaparcia, biegunka lub jedno i drugie
- wzdęcia i gazy
- białawy śluz w stolcu
Lekarze nie do końca rozumieją, co powoduje IBS, ale stres, zaburzenia równowagi hormonalnej i wrażliwość pokarmowa mogą wywoływać objawy u niektórych osób.
Zapalna choroba jelit
Nieswoiste zapalenie jelit (IBD) to ogólny termin obejmujący kilka przewlekłych schorzeń przewodu pokarmowego, w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
IBD powoduje stan zapalny wzdłuż przewodu pokarmowego, co może prowadzić do uszkodzenia jelit i wielu układów, które pojawiają się i znikają cyklicznie. Osoby z nieswoistym zapaleniem jelit mają zwiększone ryzyko raka jelita grubego.
Według Fundacji Crohna i Colitis, IBD dotyka około 1,6 miliona ludzi w USA.
IBD ma tendencję do wywoływania nawracającej, krwawej biegunki, ale czasami może również powodować zaparcia. Inne typowe objawy mogą obejmować:
- ból i skurcze brzucha
- zmęczenie
- utrata apetytu
- nudności i wymioty
- utrata masy ciała
Rak jelita grubego
Rak jelita grubego to termin używany przez lekarzy w odniesieniu do raka okrężnicy lub odbytnicy.
Według American Cancer Society, ryzyko zachorowania na raka jelita grubego w ciągu całego życia wynosi około 1 na 24 kobiety i 1 na 22 mężczyzn.
Oznaki i objawy raka jelita grubego obejmują:
- trwała zmiana rytmu wypróżnień, taka jak zaparcia lub biegunka
- ból i skurcze brzucha
- krew lub śluz w kale
- zmiany w konsystencji stolca
- uczucie niepełnej ewakuacji po wypróżnieniu
- osłabienie i zmęczenie
- nieoczekiwana utrata wagi
Inne problemy z jelitami
Wiele schorzeń, które wpływają na jelito grube, może powodować bóle brzucha i zaparcia. Mogą to być:
- Szczelina odbytu: rozdarcie tkanki wyściełającej odbyt.
- Niedrożność jelit: stan potencjalnie zagrażający życiu, który występuje, gdy coś blokuje jelito cienkie lub grube.
- Zapalenie uchyłków: zapalenie uchyłków (małe woreczki), które tworzą się w ścianach jelita.
Urazy i zaburzenia mózgu lub kręgosłupa
Rdzeń kręgowy i mózg kontrolują zdolność oddawania stolca. Urazy lub stany uszkadzające mózg i rdzeń kręgowy mogą wpływać na tę zdolność.
Na przykład osoba może już nie odczuwać wrażenia, które daje jej znać, kiedy musi wypróżnić się, lub może stracić dobrowolną kontrolę nad wypróżnianiem.
Uszkodzenie mózgu i rdzenia kręgowego może wynikać z:
- traumatyczne obrażenia
- stwardnienie rozsiane
- Choroba Parkinsona
- uderzenie
Kiedy iść do lekarza
Należy zgłosić się do lekarza, jeśli domowe środki zaradcze i zmiana stylu życia nie złagodzą zaparć i bólu brzucha.
Osoby z bólami brzucha i zaparciami powinny również zgłosić się do lekarza, jeśli mają:
- rodzinna historia raka jelita grubego
- niezdolność do przepuszczania gazu
- krew w stolcu lub krwawienie z odbytu
- gorączka
- ból dolnej części pleców
- trwałe zmęczenie
- silny lub ciągły ból lub tkliwość brzucha
- niewyjaśniona utrata masy ciała
- nawracające wymioty
Leczenie
Wiele przypadków zaparć i bólu brzucha ustępuje po zastosowaniu domowych środków zaradczych lub zmianie stylu życia.
Jeśli to nie zadziała, lekarz może zalecić leki na zaparcia. W ciężkich przypadkach może być konieczna operacja.
Omówimy te różne opcje leczenia poniżej:
Domowe środki zaradcze i zmiany stylu życia
Poniższe wskazówki mogą pomóc złagodzić lub zapobiec zaparciom i innym problemom z jelitami:
- spożywanie większej ilości pokarmów bogatych w błonnik, takich jak owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste i rośliny strączkowe
- picie dużej ilości wody, aby zachować nawodnienie
- regularne ćwiczenia
- przyjmowanie suplementów probiotycznych w celu zachowania zdrowej równowagi bakterii w jelitach
- nie opóźnianie wypróżnień, gdy pojawi się potrzeba
- nie przyspieszanie wypróżniania i upewnianie się, że cały stolec wydostał się z organizmu
- wykonywanie ćwiczeń dna miednicy w celu ułatwienia wypróżnień i zapobiegania nietrzymaniu moczu
Lek
Kilka leków dostępnych bez recepty i na receptę może pomóc w leczeniu zaparć. Lekarz lub farmaceuta mogą doradzić danej osobie w sprawie odpowiednich opcji leczenia.
Według NIDDK, środki przeczyszczające OTC obejmują:
- suplementy błonnika, w tym Citrucel, FiberCon i Metamucil
- środki zmiękczające stolec, takie jak Colace i Docusate
- środki osmotyczne, takie jak Milk of Magnesia i Miralax
- smary, takie jak olej mineralny
- pobudzające środki przeczyszczające, takie jak Correctol i Dulcolax
Leki na receptę na zaparcia to lubiproston, linaklotyd, plekanatyd i prukalopryd.
Operacja
Lekarz może zalecić operację osobie, jeśli jej zaparcie jest spowodowane problemem strukturalnym, takim jak blokada lub problemy z mięśniami. Jednak lekarze zwykle rezerwują operację na wypadek niepowodzenia innych metod leczenia.
Podsumowanie
Zaparcia to szeroko rozpowszechniona choroba, która często występuje wraz z bólem brzucha. Rzadko jest powodem do niepokoju i zwykle wynika ze stylu życia i czynników dietetycznych lub jako skutek uboczny niektórych leków.
Jednak zaparcia mogą czasami być oznaką choroby podstawowej. Ludzie powinni porozmawiać z lekarzem, jeśli zaparcia nie reagują na zmiany diety i stylu życia lub jeśli objawy są poważne, nawracające lub niepokojące.
Lekarz może zbadać problem, postawić diagnozę i zalecić sposób leczenia.
