Jakie są etapy stwardnienia rozsianego?
Stwardnienie rozsiane to złożona choroba dotykająca ośrodkowy układ nerwowy. Istnieją cztery główne typy, które różnią się etapami lub progresją.
Poznanie każdego typu stwardnienia rozsianego (SM) może pomóc osobie lepiej zrozumieć chorobę i możliwe sposoby jej leczenia po postawieniu diagnozy.
Objawy SM pojawiają się w wyniku błędnego ataku układu odpornościowego organizmu na włókna nerwowe i otaczającą je ochronną osłonkę mielinową.
Uszkodzenie zmienia sygnały wysyłane przez nerwy do organizmu i może prowadzić do blizn w mózgu i rdzeniu kręgowym.
Z tego artykułu dowiesz się więcej o typach i stadiach SM, możliwościach leczenia i perspektywach dla osób z tym schorzeniem.
Etapy stwardnienia rozsianego
SM wpływa na centralny układ nerwowy.
SM dotyka przede wszystkim ośrodkowego układu nerwowego (OUN), który odgrywa kluczową rolę w wielu funkcjach organizmu.
Ponieważ SM może wpływać na wiele różnych funkcji organizmu, każda osoba może nieco inaczej doświadczać choroby.
Istnieje kilka różnych typów i stadiów SM, które różnią się postępem.
Zespół izolowany klinicznie (CIS)
CIS jest pierwszym epizodem objawów stwardnienia rozsianego, których doświadczają ludzie, i jest wynikiem zapalenia i uszkodzenia osłonki mielinowej. National MS Society zwraca uwagę, że lekarze określą epizod jako CIS tylko wtedy, gdy będzie trwał co najmniej jeden dzień.
W niektórych przypadkach dana osoba może doświadczyć CIS i nie mieć SM. Aby zdiagnozować SM, lekarze wykorzystają obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI) w celu wyszukania aktywnych zmian lub dowodów wcześniejszych zmian w mózgu danej osoby.
U osób, u których zdiagnozowano SM, wczesne leczenie CIS może pomóc opóźnić pełny początek choroby.
Dowiedz się więcej o wczesnych objawach SM.
Rzutowo-remisyjna postać SM (RRMS)
Większość osób ze stwardnieniem rozsianym ma rzutowo-remisyjną postać SM (RRMS). Pierwsze oznaki choroby pojawiają się zwykle przed 30 rokiem życia.
Osoba z RRMS doświadczy ataków nowych lub nasilających się objawów. Po każdym napadzie będą mieli dłuższy okres, w którym ich objawy ulegną poprawie lub znikną, aż do następnego nawrotu.
W niektórych przypadkach objawy stają się trwałe i ustępują tylko nieznacznie podczas remisji.
Po nawrocie często pojawiają się nowe zmiany chorobowe w mózgu. Jednak mogą również pojawić się bez powodowania widocznych objawów.
Nasilenie objawów może się różnić w zależności od rozległości i lokalizacji uszkodzenia nerwu. Czas remisji może wynosić od około tygodnia do wielu lat.
W fazie remisji choroba nie będzie wykazywać żadnych oznak postępu.
Pierwotnie postępujące SM (PPMS)
Pierwotnie postępujące MS (PPMS) jest mniej powszechne niż RRMS. National Institute of Neurological Disorders and Stroke stwierdza, że ten typ SM występuje najczęściej po 40 roku życia.
Osoby z PPMS mają objawy, które z czasem stopniowo się pogarszają. Mogą nie mieć ataków ani nagłego początku objawów, ale mają tendencję do odczuwania objawów przez całe życie bez wyzdrowienia lub remisji. Nasilenie tych objawów może się różnić.
Niektóre metody leczenia RRMS są mniej skuteczne w leczeniu objawów PPMS.
Wtórne postępujące SM (SPMS)
Po wielu latach życia z RRMS choroba może w końcu przejść do SPMS.
Kiedy to nastąpi, objawy będą stopniowo stawać się coraz poważniejsze, bez dalszego rozróżniania między napadami a remisją.
Kategoryzacja MS
Lekarze mogą również klasyfikować SM na kilka różnych sposobów, aby pomóc ludziom zrozumieć, jak choroba działa w organizmie. Te klasyfikacje obejmują:
- Aktywny: czas obejmujący ataki i nowe dowody na postęp choroby.
- Brak aktywności: okres, w którym osoba jest stabilna i nie ma wyraźnych dowodów na postęp choroby.
- Pogorszenie: potwierdzony i zauważalny wzrost niepełnosprawności osoby po nawrocie.
- Brak pogorszenia: osoba doświadczyła nawrotu, ale nie wykazuje nowych lub poważniejszych oznak niepełnosprawności.
Oś czasu
Ogólnie rzecz biorąc, stwardnienie rozsiane będzie z czasem stawać się coraz poważniejsze lub osłabiać.
Osoby z RRMS mogą stwierdzić, że ich objawy stopniowo pogarszają się z każdym atakiem. W niektórych przypadkach mogą się poprawiać przez miesiące lub lata. W innych przypadkach objawy mogą utrzymywać się po napadzie i pogarszać się z czasem.
Po uzyskaniu RRMS większość ludzi przejdzie do SPMS. Objawy nasilą się z czasem i mogą przestać doświadczać nawrotów lub remisji.
W rzadkich przypadkach, gdy stan rozwija się do zaawansowanego lub schyłkowego SM, pojawiają się cięższe objawy. Osłabienie mięśni może prowadzić do utraty mobilności, a dana osoba może zacząć mieć poważne problemy poznawcze.
Osoba z zaawansowanym lub schyłkowym SM może stracić fizyczną niezależność i wymagać ciągłej opieki.
Objawy SM
SM dotyka każdą osobę inaczej, więc postęp choroby i jej objawy mogą być nieprzewidywalne, nawet dla kogoś, kto choruje na nią od jakiegoś czasu.
Objawy SM mogą obejmować:
- zmęczenie
- ból
- mrowienie lub pieczenie ciała
- problemy ze wzrokiem, takie jak niewyraźne widzenie lub utrata wzroku
- uwagi i problemy z pamięcią
- zawroty głowy lub zawroty głowy
- kłopoty z chodzeniem
- problemy z myśleniem lub pamięcią
Mogą również pojawić się mniej powszechne objawy, takie jak:
- migreny
- problemy z mową
- drżenie ciała
- drgawki
- utrata słuchu
- swędzenie bez znanego źródła
Z czasem mogą rozwinąć się objawy wtórne, takie jak:
- problemy z pęcherzem i jelitami
- trudności w oddychaniu
- osteoporoza
- słabe mięśnie
- trudności z połykaniem
- problemy ze zdrowiem seksualnym
SM może również wpływać na samopoczucie psychiczne i społeczne oraz zdolność do pracy.
Leczenie
Chociaż nie ma jeszcze lekarstwa na SM, leczenie zawsze poprawia się.
Leczenie SM zazwyczaj obejmuje terapię modyfikującą przebieg choroby (DMT), która może zmniejszyć liczbę nawrotów i spowolnić postęp SM.
Przykłady obejmują:
- interferony beta (Avonex, Extavia i inne)
- glatiramer (Copaxone)
- siponimod (Mayzent)
- fumaran dimetylu (Tecfidera)
- alemtuzumab (Lemtrada)
Ponieważ stwardnienie rozsiane i jego postęp są różne u różnych osób, lekarz dostosuje leczenie do potrzeb danej osoby.
Niektórym osobom mogą pomóc leki dostępne bez recepty, w tym leki przeciwbólowe i środki zmiękczające stolec, jeśli to konieczne.
Lekarze mogą również zamówić inne recepty na stwardnienie rozsiane, w tym zastrzyki z kortykosteroidów w celu złagodzenia stanu zapalnego i objawów podczas zaostrzenia.
Ponadto lekarz może zaproponować leczenie w celu złagodzenia określonych objawów, takich jak:
- skurcze mięśni
- problemy z pęcherzem i jelitami
- depresja
- swędzący
- zmęczenie
Fizjoterapia może pomóc osobie w utrzymaniu i poprawie siły fizycznej i zdolności do funkcjonowania w życiu codziennym. Terapia zajęciowa może nauczyć osobę nowych sposobów wykonywania codziennych zadań, które będą lepiej odpowiadały jej nowym możliwościom. Ludzie mogą również dowiedzieć się, jak korzystać z urządzeń pomocniczych.
Wymiana plazmy
Może to pomóc osobie, jeśli leki nie są skuteczne i jeśli wystąpią poważne zaostrzenia.
Polega na usuwaniu krwi z organizmu i wydobywaniu z niego substancji, które mogą być szkodliwe. Następnie pracownik służby zdrowia zwraca „czystą” krew do organizmu.
Może pomóc osobie z nawracającymi postaciami SM.
Terapia uzupełniająca
Niektóre terapie uzupełniające mogą również pomóc niektórym osobom w radzeniu sobie z ich objawami. Obejmują one:
- medytacja
- joga
- tai chi
- refleksologia
- akupunktura
- ćwiczenia oddechowe
Chociaż te praktyki nie są leczeniem, mogą wspierać leczenie i pomóc niektórym osobom z SM radzić sobie z ich objawami.
Regularne lekkie ćwiczenia mogą również pomóc w utrzymaniu ciała w ruchu. Fizjoterapeuta prawdopodobnie zaleci rozciąganie po lekkich ćwiczeniach każdego dnia, aby pomóc utrzymać mocne i elastyczne mięśnie.
Każdy, kto boryka się z ich objawami, powinien porozmawiać z lekarzem, aby znaleźć skuteczniejsze metody leczenia i wsparcie.
Perspektywy
Zrozumienie, czego można się spodziewać na każdym etapie SM, może pomóc ludziom lepiej zrozumieć, jak postępuje choroba, i szukać najlepszego leczenia.
Leczenie polega na opanowaniu objawów i spowolnieniu postępu choroby. Trwające badania naukowe mają na celu znalezienie nowych sposobów leczenia SM.
Ponadto zdrowa dieta, zmniejszanie poziomu stresu i regularne ćwiczenia mogą pomóc w realizacji planu leczenia SM.
Niezbędne jest posiadanie systemu wsparcia, który rozumie, jak to jest mieć diagnozę i żyć z SM. MS Healthline to bezpłatna aplikacja, która zapewnia wsparcie poprzez indywidualne rozmowy i dyskusje grupowe na żywo z osobami, które ją otrzymują. Pobierz aplikację na iPhone'a lub Androida.
Dzięki bezpośredniej współpracy z lekarzem wiele osób może znaleźć plan leczenia, który ułatwi radzenie sobie z objawami i śledzenie postępu choroby.
